Schetsontwerp rotonde Vorden

Knight & Dee 

Dit jaar is de nieuwe rotonde aan de Ruurloseweg-Horsterkamp (N319) in Vorden in gebruik genomen. Voor deze rotonde is deze kunstopdracht uitgeschreven. In de kern is de opdracht erop gericht om tot een kunsttoepassing te komen die aansluit bij de stedenbouwkundige ingreep en die met name deze vernieuwde entree van het dorp markeert. In zekere zin is de opdracht erop gericht om de identiteit van het dorp gestalte te geven. Die identiteit wordt niet alleen gedragen door het dorp zelf en zijn bewoners, maar wordt voor een groot deel ook bepaald door de omgeving, het landschap, de natuur en natuurlijk de kastelen in de directe omgeving.  Dat alles bij elkaar maakt Vorden tot Vorden. Ons beeldvoorstel is hier dan ook op gericht.

Entree

 Meer dan voorheen is door de positie van de rotonde, het aanzicht en de uitvoering ervan, een nieuwe toegang tot het dorp ontstaan. Het is meer geworden dan de kruising die er eerder was, er is werkelijk sprake van een entree tot het dorp. Zelfs voor het doorgaand verkeer is deze rotonde een gelegenheid om, ook zonder dat men Vorden ingaat, deze passanten een beeld van het dorp te gunnen. De positie van de rotonde is enigszins van het dorp af, alsof de oude kruising opgeschoven is richting Kasteel Vorden. Dat is al een klein stapje naar het buitengebied van Vorden en een beeld vormen van Vorden zonder het buitengebied, dat kan bijna niet.

Dorp en Buitengebied

 Er ligt immers een grote rijkdom van Vorden direct buiten het dorp; het buitengebied, het landschap, de natuur en natuurlijk de beroemde acht kastelen in de omgeving. Vorden is een kastelendorp bij uitstek. In een ring rond het dorp liggen daar Kasteel Vorden (Huis Vorden), Kasteel Hackfort, Den Bramel, De Kieftskamp, De Wildenborch, De Wiersse, Onstein en Het Medler!

De aanwezigheid van die kastelen, de landgoederen en zijn eigenaren, hebben voor een groot deel dit landschap gevormd en bepaald. Het merendeel van deze kastelen vindt z’n oorsprong in de Middeleeuwen en zo ver terug in de tijd gaat de verbintenis tussen dit dorp en zijn kastelen.  Het is bijna onmogelijk dit land te zien zonder die geschiedenis en zonder de tijdspanne ervan te ervaren. Dat is de rijkdom en de aanleiding waarom veel bezoekers naar Vorden komen. Het is vooral die verbintenis in de tijd die wij in ons voorstel op een eigentijdse manier willen verbeelden.

Ons idee van de middeleeuwen wordt voor een groot deel gekleurd door een zeker romantisch verlangen. De acht kastelen en het coulisselandschap daartussen, als een toneelachtige setting met verscholen plekjes en verrassende zichtlijnen; die combinatie in het landschap wordt veelal als oorspronkelijk, authentiek en als uiterst romantisch ervaren. Met ons beeldvoorstel willen wij appelleren aan die romantische beleving. Wij doen dat door vanuit die gedachte een aansprekend icoon uit de middeleeuwen te gebruiken: de Ridderfiguur. Of het nu een edelman, de ‘nobele’ ridder, of een roofridder is, in de beleving wordt dat onderscheid zelden gemaakt, met een ridderfiguur is er altijd die directe verwijzing naar de middeleeuwen. Met een Ridder halen wij het verleden prominent naar voren, maar niet zwaar en zeker niet historiserend, eerder speels en eigentijds.

Beeldvoorstel voor Knight & Dee

 Ons beeldvoorstel op de rotonde is een sculptuur, waarbij twee figuren een scene vormen die op het eerste gezicht grote alledaagsheid uitstralen. Een vanzelfsprekend tafereel zoals je dat op ieder dorpsplein zou kunnen tegenkomen; twee mensen aan het spelen op een schommel.  Wat het zo opmerkelijk maakt zijn de figuren die aan het schommelen zijn.  Prominent op de schommel, in de aanzet tot een zwaai, zit daar een ridderfiguur in een volledige wapenuitrusting. Een robuuste ridder met een wat lompe helm en een veel te lang zwaard, dat op dit moment in de zwaai wat onhandig naar beneden steekt. Deze Ridder lijkt ondanks zijn harnas zo elegant mogelijk op het schommelstoeltje te willen zitten.

De stoerheid en de zwaarte van de Ridder wordt volkomen gerelativeerd door de figuur die hem de aanzet geeft tot een geweldige zwier.  Een klein tenger meisje met vlechten in het haar en een zomers jurkje aan. Het is echt een meisje van deze tijd. Die zo is weggelopen van het schoolplein en hier op de rotonde haar eigen speelplek heeft gevonden. Beide figuren gaan vol overgave op in het spel. De Ridder enigszins onhandig, maar Het Meisje duwt hem met overtuiging en ogenschijnlijk moeiteloos naar verwachtingsvolle hoogte.

Levende geschiedenis/positie?

 Het is een lichtvoetig beeld waarin op speelse wijze de huidige tijd, het meisje, de geschiedenis omarmt en voortduwt.  Historisch erfgoed is geen ‘dood’ ding, maar is iets dat voortdurend doorsijpelt in het gewone leven. Zeker hier in Vorden. Het beeld sluit aan bij de dynamiek van een rotonde, maar weerspiegelt even zo goed het alledaagse leven in een dorp. Het beeld is nergens heel massief, het overzicht en de transparantie van de rotonde wordt er niet door verstoord. Ons voorstel zou zijn om de oriëntatie van het beeld, hoe de schommel zwaait, de richting mee te geven van de, dorpsafslag’ af en naar Kasteel Vorden toe. Dat sluit aan bij de verbintenis waar het beeld naar verwijst, maar op deze manier krijgt het aanrijdend verkeer op de N319 in eerste instantie ook altijd een helder silhouet van het beeld te zien. Het is goed mogelijk dat de identiteit van de figuren zich vooral openbaart als dit verkeer zich daadwerkelijk op de rotonde bevindt. Het is een 3-dimensionaal beeld; het zal van verschillende kanten anders ervaren kunnen worden, doordat voor en achtergrond veranderen. Dat is ook het mooie van een Rotonde als mensen met een glimlach een extra ronde op de rotonde rijden. Wij denken met dit voorstel een uitnodigend en opbeurend beeld voor deze entree van Vorden te realiseren.

Uitvoering/ maten

 Ook in de uitvoering, door het gebruik van moderne materialen, sluit het aan bij de huidige tijd. Zowel de Ridder als Dee worden uitgevoerd in glasvezel versterkt epoxy. De huid wordt afgecoat met meerdere lagen 2 K-polyurethaan lak UV bestendig. De lak geeft het werk een bol glanzend oppervlak. De schommel, de tuien worden uitgevoerd in rvs en geborsteld afgewerkt. Het bankje van de schommel is uitgevoerd in eiken en is in de olie gezet. Constructief zijn de Ridder, Dee en de schommel aan elkaar verbonden, hierdoor wordt een stijve, niet zichtbare constructie verkregen. De combinatie van Rider, Dee en de schommel zijn in de bodem verankerd. De mogelijkheid is om het platform zelf te verankeren en hier op de beelden onlosmakelijk te bevestigen. Zowel epoxy, eiken en rvs zijn robuuste materialen die zich bewezen hebben in de publieke ruimte.