2011 High Tea

Wonen in het park.

Flierbeek is de nieuw te bouwen woonwijk in Lichtenvoorde. In deze nieuwbouwwijk wordt in de eerste fase ook het deelgebied “ Wonen in het Park “ ontwikkeld. Voor dit deel van Flierbeek zijn wij gevraagd een kunsttoepassing te ontwikkelen. De locatie voor het kunstwerk bestaat op dit moment nog niet. Bij het ontwikkelen van ons voorstel zijn wij daarom vooral uitgegaan van de beschrijvingen en impressies die in het beeldkwaliteitplan van Flierbeek naar voren komen. In Wonen in het Park komen drie appartementgebouwen voor ouderen te staan. Ruimtelijke kwaliteiten als groen en water zijn hier van toepassing. De openbare ruimte tussen de appartementen heeft een parkachtig karakter, deze ruimte is voor de bewoners een gedeelde ruimte. Wij begrijpen dat dit park vooral bedoeld is om door bewoners als een eigen tuin ervaren te worden. In de opdrachtformulering staat verder vermeld dat het kunstwerk veilig en vandalismebestendig moet zijn, dat het moet passen in de omgeving en dat er van een reflectie op zorg voor ouderen sprake moet zijn.

Tijd voor Thee

Een belangrijk uitgangspunt in ons voorstel is het tuinaspect waarvan zowel in de omgevingssituatie als in de opdrachtformulering sprake is. Er is een verschil in beleving tussen een park en een tuin. Bij een park is er vooral sprake van een formele ruimte,

een tuin ligt dichter bij iemands persoonlijke ruimte. In een park ben je op bezoek, in een tuin voelt iemand zich thuis. Het is dit verschil in identiteit en beleving waar we in ons voorstel naar op zoek zijn. Wij streven naar een situatie in het park waardoor iemand zich persoonlijk welkom voelt en zich daar op zijn gemak kan zijn als in een eigen tuin. Wij willen met ons kunstwerk een sfeer creëren die juist dat oproept. Uitnodigend en als vanzelfsprekend leidend tot ontmoeting en contact. Op thee-visite gaan of juist thee-visite krijgen; er is vrijwel niets dat het contact tussen mensen zó kan bestendigen als het moment dat er thee gedronken wordt. Waar koffie gezien wordt als de opkikker voor de dag, is het moment voor de thee veel meer omgeven met rust en bezinning. Voor thee neem je de tijd. Er is een wereldwijde theecultuur en die is ook eeuwenoud. Of het nu met veel of met weinig ceremonie gepaard gaat; het thee drinken blijft een bijzonder en vooral ook herkenbaar moment. Als de thee voor je klaar staat, dan weet je dat je welkom bent. Ons beeldvoorstel is dan ook vooral de verbeelding van dit verstilde theemoment. Omdat een high-tea het ultieme thee gebeuren vertegenwoordigt, is de titel van ons kunstwerk dan ook “High Tea”.

High-Tea

Tussen de appartementen, in het gras van het park, staat de stam van een oudere boom. De boom is geworteld en lijkt op deze plek gegroeid, maar van de boom zelf is alleen de stam nog over. Van takken zijn de gesnoeide stompjes op de stam nog zichtbaar, de kroon is geheel verdwenen. Daarvoor in de plaats is op de platte bovenkant van de stam, op anderhalve meter boven de grond, een dienblad geplaatst. Het dienblad is gevuld met twee theekoppen en een bolle theepot. De maatvoering bij de stam van de boom is realistisch, bij het dienblad en de theeset is er duidelijk sprake van een uitvergroting. De boomstam reikt tot anderhalve meter, maar de hoogte van de theepot brengt het geheel boven de twee meter. Zo op ooghoogte domineert de theepot het plaatje. Het is een eenvoudige theeset, robuust en eigenlijk zonder veel poespas of opsmuk. De theepot maakt vooral een klassieke en daardoor ook vertrouwde indruk. Opmerkelijk zijn echter wel de vormen van takkenstompjes die zich op de theepot hebben genesteld. Een boomeigenschap die zich hier in dit huiselijke stilleven lijkt voort te planten.

Rijkdom

Zonder dat we het echt te weten, geeft de vorm van de theepot de indruk dat ie vol zit met heerlijke hete thee. Door de gulheid en gastvrijheid die dit dienblad uitstraalt voelt iedere bezoeker zich warm verwelkomt. Het lijkt erop dat hier altijd de thee klaarstaat. Niets liever dan dat. Die rijkdom in gebaar wordt versterkt door het materiaalgebruik in het beeld. Het gehele beeld is van gegoten brons. Er is wel een duidelijk onderscheid tussen de boomstam en de theeset. Het brons van de stam is gepatineerd en heeft een intens groene kleur verkregen. De stam krijgt daardoor een natuurlijke en vooral ook levendige uitstraling. De theeset als geheel trekt echter meer als een juweel de aandacht. Het tot spiegelen gepolijste brons, met een diep gouden glans, laat iedere ekster hyperventileren. Ook voor het menselijke oog zal de aantrekkingskracht onontkoombaar zijn. Dit materiaalgebruik maakt dat hier het alledaagse tot een bijzonderheid wordt uitgelicht. Alledaagse eenvoud getransformeerd naar een gouden moment. Wat het beeld echter vooral kostbaar maakt is dat het als een icoon in alles refereert aan momenten in een collectief geheugen die het waard zijn gekoesterd te worden.

Beeld in het park.

In de buitenruimte van het park en zeker in verhouding met de bouwvolumes van de appartementen, is dit beeld van een bescheiden volume. Natuurlijk is er in het beeld sprake van een uitvergroting van de werkelijkheid en ook het materiaalgebruik is eerder overdonderend dan bescheiden. Maar zijn het alleen deze kwaliteiten waarmee dit beeld zich een plek in het park veroverd? Maakt eenvoud dit beeld vanzelfsprekend? De belijning in het beeld is terughoudend en enigszins geformaliseerd. Er is rust en evenwicht in de beeldopbouw en dat maakt dat deze beeldtaal toch een monumentaal karakter krijgt. Wat ook helpt is de herkenbaarheid van het onderwerp en het feit dat de meeste mensen dit koppelen aan een situatie binnenshuis. Juist door dit te doen, die combinatie van beeldelementen, verandert de dimensie van de buitenruimte waarin het beeld zich bevindt. Onze beleving van die ruimte wordt terug gebracht tot een menselijke maat. Er wordt een huiselijke betekenis aan deze plek toegevoegd. Dit maakt van de situatie een tafereel waarin ook mensen thuis horen. Er ontstaat vanzelfsprekend een intimiteit. De woonwijk is volkomen nieuw, ook het park zal daardoor in zijn aanleg en beplanting een jonge indruk krijgen. Het is een gemaakte en gebouwde werkelijkheid die als het ware over een bestaande situatie heen gelegd wordt. In een dergelijke setting zoekt iedereen een houvast in elementen die er eigenlijk altijd al waren. Oude structuren of elementen die zijn blijven bestaan en nog herkenbaar zijn. Op een bepaalde manier refereert ons beeldvoorstel ook aan deze behoefte. Een stabiel element als residu van de tijd. Een iconisch, helder en herkenbaar beeld dat voor veel mensen volstrekt leesbaar zal zijn.

Uitvoering

Het beeld wordt uit een stuk gegoten in brons door bronsgieterij Kemner in Cuijk. Dat maakt het beeld sterk, veilig en duurzaam voor de buitenruimte. Het onderscheid tussen de boomstam en de theeset komt door het verschil in oppervlakte bewerking. Het patineren van de stam zorgt voor een intense groene kleur, maar zorgt ook voor een stabiele beschermende laag op het brons. De gepolijste goudglanzende theeset wordt voorzien van een coating. Op deze manier wordt de bijzondere kleur en glans beschermt en behouden. Het beeld zal in zijn geheel op een niet zichtbare betonnen fundering geplaatst worden. Bronzen beelden hebben een rijke en klassieke uitstraling en passen daardoor wonderlijk vanzelfsprekend in een parkachtige omgeving. Ons beeldvoorstel is realiseerbaar met het budget dat ter beschikking staat. Wij denken met dit beeldvoorstel een sierraad toe te voegen aan de omgeving. Een aandachtspunt in een tuin en wij verwachten daardoor een ontmoetingsplek te creëren die ook zeker door ouderen herkent en gewaardeerd zal worden.

Plaatsing en maten

Wij willen dat het kunstwerk gemakkelijk bereikbaar is en dat het opgenomen wordt in de routing van het park. Wij denken dat te versterken door de plek van het kunstwerk extra te markeren. Door een “platte” sokkel in de vorm van een ovaal rond het kunstwerk aan te leggen. In het gras wordt in een ovaal een stalen band geplaatst, binnen de stalen band brengen we in een lichte kleur een vorm van graffel of grind aan. Er is vrijwel geen niveauverschil met het gras (maaiveld), maar door de vorm en het onderscheid in materiaal, krijgt het kunstwerk als het ware een eigen tapijtje.

Albert Dedden & Paul Keizer

  • Project

    2011 High Tea

  • Opdrachtgever

    Gemeente Lichtenvoorde wijk Flierbeek